grandelib.com logo GrandeLib tl FILIPINO

Gobierno y política / Pamahalaan at Pulitika - Lexicon

Ang pamahalaan at politika ay mga pundamental na aspeto ng anumang lipunan. Sa konteksto ng wikang Tagalog, ang mga terminong ginagamit upang ilarawan ang mga konsepto na ito ay nagpapakita ng kasaysayan ng pagbabago at pag-unlad ng sistemang pampulitika sa Pilipinas.

Ang salitang 'pamahalaan' ay tumutukoy sa sistema ng pagpapatakbo ng isang bansa o estado. Ito ay binubuo ng iba't ibang sangay, tulad ng ehekutibo, lehislatibo, at hudikatura, na may kanya-kanyang tungkulin at responsibilidad. Ang 'politika' naman ay tumutukoy sa mga proseso at aktibidad na may kaugnayan sa pagkuha at paggamit ng kapangyarihan.

Sa kasaysayan ng Pilipinas, ang mga konsepto ng pamahalaan at politika ay dumaan sa maraming pagbabago. Mula sa mga tradisyonal na pamamaraan ng pamumuno ng mga datu at rajah, hanggang sa kolonyal na pamamahala ng Espanya at Estados Unidos, at sa kasalukuyang sistemang demokratiko, ang mga terminong pampulitika ay patuloy na nagbabago at umuunlad.

Ang pag-aaral ng leksikon na may kaugnayan sa pamahalaan at politika ay mahalaga upang maunawaan ang mga isyu at hamon na kinakaharap ng ating lipunan. Ang pag-unawa sa mga terminong ginagamit sa mga debate pampulitika, mga batas, at mga patakaran ay makakatulong sa atin na maging mas aktibo at responsableng mamamayan.

Mahalaga ring tandaan na ang wika ay maaaring gamitin bilang kasangkapan ng kapangyarihan. Ang mga pampulitikang diskurso ay madalas na gumagamit ng mga retorika at propaganda upang maimpluwensyahan ang opinyon ng publiko. Kaya naman, mahalagang maging kritikal sa pag-aanalisa ng mga mensaheng pampulitika at magkaroon ng malawak na kaalaman sa mga terminong ginagamit.

pamahalaan
pulitika, patakaran
demokrasya
halalan
parlyamento
konstitusyon
batas
kampanya
kandidato
pagboto
party
ley
batas
ministro
pangulo
senado
kongreso
diplomasya
republika
monarkiya
mamamayan
koalisyon
burukrasya
pagsalungat
reperendum
susog
gobernador
hustisya
awtoridad
senador
cabinet
politiko, pampulitika
él que hace leyes
mambabatas
hudikatura
pederal
diplomat
aktibismo
lobby
konstitusyonalidad
burukrata
nanunungkulan
plenaryo
delegasyon
partidista
hegemonya
diktadura
mambabatas
soberanya
manghahalal