Czasowniki posiłkowe, zwane również czasownikami pomocniczymi, to elementy gramatyczne, które łączą się z czasownikami w formie bezokolicznika, tworząc formy czasu złożonego. W języku polskim najczęściej używane są czasowniki 'być' i 'mieć'.
Czasownik 'być' pełni funkcję posiłkową w tworzeniu czasów przeszłych złożonych, np. 'byłem czytał', 'byłaś pisała'. Współcześnie, w języku potocznym, często pomija się formę czasownika 'być', mówiąc po prostu 'czytałem', 'pisałaś'. Jednak w języku formalnym i literackim, pełna forma z czasownikiem 'być' jest preferowana.
Czasownik 'mieć' natomiast używany jest do tworzenia czasu przeszłego dokonanego, np. 'miałem zrobione', 'miałaś powiedziane'. Podobnie jak w przypadku 'być', w mowie potocznej często pomija się 'mieć', mówiąc 'zrobiłem', 'powiedziałaś'.
Warto zauważyć, że czasowniki posiłkowe same w sobie mają swoje własne znaczenie, ale w połączeniu z bezokolicznikiem tracą część swojej samodzielności i służą jedynie do wyrażania czasu, trybu lub strony czynności. Zrozumienie roli czasowników posiłkowych jest kluczowe dla poprawnego konstruowania zdań w języku polskim.
Analiza czasowników posiłkowych w kontekście porównawczym z innymi językami, np. estońskim, pozwala dostrzec różnice i podobieństwa w systemach gramatycznych. W niektórych językach, np. w języku angielskim, czasowniki posiłkowe odgrywają znacznie większą rolę niż w języku polskim, tworząc złożone konstrukcje gramatyczne.