grandelib.com logo GrandeLib tl FILIPINO

Mga Institusyon ng Pamahalaan / Institusi Kerajaan - Lexicon

Ang mga institusyon ng pamahalaan, o institusi kerajaan sa Malay, ay ang mga pundasyon ng isang maayos at gumaganang lipunan. Sa Pilipinas at Malaysia, ang mga institusyong ito ay may mahalagang papel sa pagpapanatili ng kaayusan, pagbibigay ng serbisyo publiko, at pagtataguyod ng pag-unlad. Ang pag-unawa sa mga istruktura at tungkulin ng mga institusyong ito ay mahalaga para sa mga mamamayan, estudyante, at mga taong interesado sa politika at pamamahala.

Sa Pilipinas, ang mga pangunahing institusyon ng pamahalaan ay kinabibilangan ng Ehekutibo, Lehislatibo, at Hudikatura. Ang Ehekutibo, pinamumunuan ng Pangulo, ay responsable sa pagpapatupad ng mga batas. Ang Lehislatibo, na binubuo ng Kongreso, ay responsable sa paggawa ng mga batas. Ang Hudikatura, pinamumunuan ng Korte Suprema, ay responsable sa pagbibigay-kahulugan sa mga batas.

Sa Malaysia, ang sistema ng pamahalaan ay isang constitutional monarchy. Ang Hari ay ang pinuno ng estado, ngunit ang kapangyarihan ay nasa kamay ng Punong Ministro at ng Parlamento. Ang mga pangunahing institusyon ng pamahalaan ay kinabibilangan ng Ehekutibo, Lehislatibo, at Hudikatura, katulad ng sa Pilipinas.

Ang pag-aaral ng mga terminong nauugnay sa mga institusyon ng pamahalaan sa Tagalog at Malay ay nagbibigay ng pagkakataon upang mas maunawaan ang mga pagkakaiba at pagkakatulad sa mga sistema ng pamahalaan ng dalawang bansa. Ang pag-unawa sa mga ito ay mahalaga para sa pagtataguyod ng kooperasyon at pag-unawa sa pagitan ng Pilipinas at Malaysia.

Ang pagiging mulat sa mga tungkulin at responsibilidad ng mga institusyon ng pamahalaan ay mahalaga para sa pagiging isang responsableng mamamayan. Ang paglahok sa mga proseso ng pamahalaan, pagbabantay sa mga opisyal, at pagtataguyod ng transparency at accountability ay ilan lamang sa mga paraan kung paano tayo makakatulong sa pagpapabuti ng ating mga institusyon.

perlembagaan
parlimen
senat
eksekutif
badan perundangan
badan kehakiman
menteri
kabinet
gabenor
birokrasi
agensi
jawatankuasa
komisen
majlis
jabatan
perbandaran
persekutuan
negeri
tempatan
perundangan, undang-undang
ordinan
dasar
tadbir urus
republik
demokrasi
autokrasi
pemerintahan diktator
persekutuan
birokrat
perlembagaan
pindaan
pengundi
referendum
undi
kaukus
pakatan
diplomasi
kedutaan
penggubal undang-undang
gumagawa ng patakaran
pembuat dasar
peraturan
kedaulatan
tribunal
veto
sebat
petisyen
bancian
ahli parlimen